Відповіді

• 2003.02.28 | Сергій КРИЧИЛЬСЬКИЙ.

  СОЮЗ СВАСТИКИ ТА БIЛОГО ОРЛА

  Перші дні літа 1934 року були видатними для диктаторської Польщі тим, що до Варшави зачастили з дружніми візитами чільні бонзи нацистської Німеччини. Особливо припав до душі Юзефу Пілсудському візит до польської столиці гітлерівського міністра пропаганди ("адвоката диявола", як його називали в народі) Йозефа Гебельса . Був частим гостем диктатора Пілсудського, а пізніше диктаторів Мосціцького та Ридз-Сміли, сам Герман Герінг. Ця компанія частенько полюбляла возити Герінга в Біловезьку Пущу на полювання, вислуховуючи рекомендації щодо створення концтаборів.
  
  Особливо задоволений від візиту Гебельса до Варшави в червні 1934 року був тодішній міністр внутрішніх справ Польщі, крайній українофоб, "герой боротьби" за українське місто Львів Броніслав Перацький. Саме йому належить ідея та втілення в життя за безпосередніми консультаціями німецьких нацистів спорудження перших концентраційних таборів у польській державі.
  
  І так концтабори під кураторством німецьких "фахівців" були збудовані швидкими темпами на етнічних українських землях Волині за розпорядженням президента Мосціцького від 17 червня 1934 року. Таким чином, Польща увійшла в історію, як третя у світі держава після СРСР та Німеччини, що запровадила систему концентраційних таборів. Перший такий концтабір був збудований на Берестейщині за 5 км від залізничної станції містечка Береза-Картузька, яке лежало посередині залізничної лінії Брест-Барановичі на р.Ясельдаю, що впадає у Прип'ять (за 82 км від Бреста). Назва походила від монастиря чину картузіанів, що осіли в містечку у 1648 році. У другій половині ХVІІІ ст. тут були споруджені російські військові казарми. Влітку 1934 р.їх було перетворено у контабір. Береза-Картузька була збудована за точною копією першого нацистського концтабору Орієнбург: 5 захисних рядів огорожі з колючого дроту, широкий рів з водою, дротяна огорожа під високовольтною напругою. Кути високої (близько 7 метрів) огорожі увінчали дерев'яні сторожові вежі з кулеметними гніздами; маса польської поліції з німецькими вівчарками. Арештанти носили полотняний одяг з круглою полотняною шапочкою, на ногах - дерев'яні черевики, обшиті білою шкірою-сирцем. На спинах носили великий номер розміром 20х20 см. Номер меншого розміру нашивали в'язням спереду на лівому рукаві. Людей, ув'язнених у концтаборі, кликали не за прізвищами, а тільки за номерами. Безпосередньо за організацію табору відповідав польський воєвода Костік Бернацький, якого сучасники характеризували як "страшного садиста, розумово ненормального". Комендантом табору був уроджений кат і садист Болєслав Грефнер, а з січня 1935 р. - Ю.Кемаля. Особливо жорстоко знущався з в'язнів старший наглядач Марковський. Обстановка в Березі-Картузькій панувала нестерпна. Побої, примусова фізична праця, суворі карцери, заборона розмовляти один з одним і наближатися до поліцая ближче, ніж на 4 метри.
  
  Утримання в'язнів у концтаборі було найжахливішим. У камерах з цементною підлогою було набито по 40 чоловік. Аби в'язні не сідали, її раз у раз поливали водою. Важка і виснажлива праця та постійні побої. Усі команди, у тому числі й пересування по табору, під градом жахливих побоїв гумовими палицями виконувалися тільки бігом. Катування в'язнів не поступалися німецьким і сталінським концтаборам. Провіднику ОУН на Волині Володимиру Робітницькому, щоб нагодувати екскрементами через трубку, ломом вибили зуби.
  
  Жахливі норми харчування:
  
  Вранці: - півлітра кави, розведеної водою.
  
  На обід: - три чверті літра рідкого супу.
  
  На вечерю: три чверті води-супу та 400 г тухлого липкого чорного, як земля, хліба.
  
  Хто ж перебував у концентраційному таборі Береза-Картузька? Це були в основному свідомі українці та дехто з білорусів. Серед відомих українців були: Тарас Бульба-Боровець, Геннадій Янкевич (Клевань), Олександр Кудра (Степань), Андрій Кисіль, Ростислав Волошин (Дубенщина), Павло Данилюк, Роман Бжеський, Ярослав Гоцький, Євген Серветник, Євген Єпік, Олександр Куц, Іван Дзюмюк, Трохим Лисюк, інженер Токарський, Іван Левчук, Василь Балій, Антін Небожук, Іван Мітринга, Михайло та Богдан Кравціви, Володимир Янів, Богдан Старух, Антін і Ярослав Романюки, Роман Шухевич, Григорій Климів, доктор Горбовий, Володимир Тимчій, Омелян Матла, Василь Колодій, Гарамбура, Михайлишин, пантелеймон Либак (Рівне), Адам Остапчук (Тучин) та багато інших. З білорусів - Віктор Єремейчик (Лунінець) та багато інших.
  
  Можна говорити про дві умовні фази існування табору. Перша - від червня 1934 р. до кінця 1937 р. Тоді в'язнів нараховувалося 250-300 осіб (охороняли 200 поліцаїв). На початку 1938 р. розпочалася друга фаза. Кількість в'язнів зросла до 7112 осіб.
  
  Аналогічний табір, але в більш таємному режимі, був збудований і діяв також на Волині неподалік міста Сарни, біля села Катеринівка, і носив назву Білі Сарни. Сьогодні там знаходиться режимна установа, відома як Катеринівка. Про концтабір Білі Сарни інформації поки що мало. Усі архівні документи, що стосуються концтабору Білі Сарни, знаходяться в архіві УМВС - відомстві, якому зараз належить ця установа.

• 2003.02.28 | Ганна

  ПАМ'ЯТЬ ЖЕРТВ ПОЛЬСЬКО-НIМЕЦЬКОГО ТЕРОРУ СТУКАЄ В НАШI СЕРЦЯ

  
  
  Я, Ганна Миколаївна Герасимович (дiвоче прiзвище Потейчук), 1927 р.н., хочу розповiсти iсторiю про вбивство польськими шуцманами моїх батькiв Миколи й Тетяни та брата Василя.
  
  Сiм'я наша проживала на Дерев'янських хуторах (бiля Клеваня). У травнi 1943 р. я i моя сестра Ольга 1924 р.н. були на примусовiй роботi у Клеванi. Я молотком розбивала камiнь на щебiнь, а сестра працювала на видобутку торфу поблизу села Оржiв. I ось перед обiдом до мене прибiгла дiвчина (сусiдка з хутора) i сказала, щоб ми тiкали, бо польська полiцiя на хуторi арештувала батькiв i брата й шукають нас. Тодi ми побiгли на торфовище до моєї сестри, щоб вона теж тiкала.
  
  Коли всi хутiрськi дiвчата з переполоху покидали роботу й на возi поїхали додому, то по дорозi розминулися з трьома поляками, якi вже йшли на торфовище за нами. Коли ми доїхали до Клеванського замку, то почули, як попереду нас мукала наша корова i кричали свинi. Ми зiскочили з воза й заховалися в гущавинi. Тут ми й побачили 6 возiв з награбованим нашим майном. На передньому возi сидiв батько, якого бачили востаннє. Коли ми приїхали до хати, там був сусiд, якого полiцаї змусили стерегти хату й залишки майна, яке цi нелюди не змогли забрати. Ми попросили сторожа дозволу зайти до хати, де побачили, що всi картини були на мiсцi, тiльки гiпсова картина Тараса Шевченка була розбита на дрiбнi скалки. Пiсля цього погрому ми iз сестрою втекли на хутiр Новини до своєї старшої замiжньої сестри Марiї Новак.
  
  Пiсля цього на хутiр Новини ще три рази приїжджали поляки за нами, та нам кожного разу вдавалося втекти до лiсу. Пiд час однiєї з таких облав нам чудом вдалося добiгти до Дерев'янського лiсу тiльки тому, що наш вiдхiд прикривав сусiд по хутору, упiвець Iван Яцук на псевдо "Довбуш", який випадково потрапив у цю облаву. Вiн був добре озброєний i вмiло стримував мисливський азарт польських "героїв" над беззбройними i беззахисними дiвчатами. Уже добiгши до лiсу й ледве дихаючи, ми спостерiгали, як польськi полiцаї повернули назад, побоюючись близького лiсу. Коли почалися жнива, поляки приїхали зi своїми сiм'ями й зiбрали весь урожай на 12 гектарах землi для власних потреб.
  
  Батькiв i брата повiсили через два тижнi пiсля арешту. Коли вiшали брата, пiд його вагою обiрвалася мотузка, i впавши на землю, брат благав вiдпустити його. Та польський кат зi своїми помiчниками добили його прикладами. Про це потiм розповiв очевидець, полонений жид-лимар, який шив нiмцям збрую. Ми й до сьогоднi не знаємо, де лежить прах батькiв i брата. Хай Бог спасе їхнi невиннi душi.
  
  Ось така маленька скалка калейдоскопу iсторiї нашого народу.
  
  Ганна
  згорнути/розгорнути гілку відповідей

  • 2003.02.28 | Anhel

    Antypolskie akcje nacjonalistów ukraińskich

    Це так брати шукають примиреня!
    
    
    Władysław Filar
    
    
    Antypolskie akcje nacjonalistów ukraińskich
    
    
    
    
    --------------------------------------------------------------------------------
    
    
    Ukraiński nich nacjonalistyczny na Wołyniu od samego początku był wrogo nastawiony do Polaków. Wynikało to m.in. z uprzedzeń nawarstwionych jeszcze w okresie międzywojennym oraz ideologii przyjętej przez OUN.
    
    Celem walki nacjonalistów ukraińskich było utworzenie państwa ukraińskiego rządzonego przez nacjonalistów. O celu walki mówi ulotka -"wskazań propagandowych" OUN-B w której zawarte są następujące słowa: "(.-.) Nie chcemy pracować dla Moskwy. Żydów, Niemców i innych obcych, lecz dla nas. My utworzymy samodzielne, ukraińskie państwo, albo zginiemy za nie (...)"1. Ostrze walki skierowano przeciwko władzom i ludności tych państw, które zajmowały obszary etnicznie ukraińskie. W związku z tym za wroga nr l uważano ZSRR, wrogiem nr 2 była Polska, ale dopiero na trzecim miejscu wymieniano Niemców. Z władzami niemieckimi, policją i Wehrmachtem prowadzono obustronnie współpracę w "koniecznych rozmiarach"2. W 1943 r. rozszalał się terror i masowe mordy ludności polskiej na Wołyniu. Ale akcje antypolskie na Wołyniu i Polesiu rozpoczęły się już wcześniej.
    
    Trudno powiedzieć kiedy kierownictwo OUN-SD3 podjęło decyzję o przeprowadzeniu eksterminacji ludności polskiej, bowiem dyrektywa w tej sprawie nie została dotychczas opublikowana- ale rozwój wydarzeń wskazuje na to, iż nastąpiło to pod koniec 1942 r. Do grudnia 1942r. miały miejsce mordy na pojedynczych osobach i rodzinach polskich. Masowe mordy w tym okresie były jeszcze rzadkością. Akcja skierowana była początkowo przeciwko Polakom zatrudnionym w niemieckiej administracji rolnej i leśnej, a następnie rozszerzyła się na ludność wiejską, głównie we wschodnich powiatach Wołynia.4
    
    Pierwszy mord zbiorowy miał miejsce 13 listopada 1942 r. w Obórkach, pow. łucki. którego ofiarą padło około 50 osób narodowości polskiej5
    
    Narastanie wystąpień antypolskich nabiera na sile od stycznia 1943 W tym okresie mnożą się zabójstwa poszczególnych osób i rodzin, ale coraz częściej pojawiają się także mordy masowe. Krwawy mord miał miejsce 9 lutego 1943 r. w polskiej kolonii Parośle (gm. Antonówka. Pow. sarneński). gdzie zamordowano 173 osoby.6. W dniu 23 kwietnia 1943 r., oddziały UPA dokonały jednego z najbardziej krwawych mordów w tym okresie w Janowej Dolinie (gm. Bereźne, pow. kostopolski). Zginęło wówczas około 600 osób. Nacjonalistów ukraińskich nie powstrzymała obecność garnizonu Wehrmachtu liczącego około 1000 żołnierzy. Niemcy zachowali się biernie, co może nasuwać przypuszczenie, że Ukraińcy działali w porozumieniu z nimi.
    
    Potwierdzeniem lego krwawego mordu w Janowej Dolinie jest zapis w litopysie UPA t. 5: "(...) Przy zdobywaniu silnego polskiego gniazda- a raczej centrum Polaków, Janowej Doliny w pow. kostopolskim spalono dwie trzecie zabudowań. Bój trwał kilka godzin. Polacy podają liczbę swoich strat na 500 ludzi. Liczba zabitych Niemców niewiadoma. Nasze straty niewielkie.7
    
    Od maja 1943 r. notujemy zorganizowane masowe ataki oddziałów UPA na wsie polskie i ośrodki samoobrony na terenie całego Wołynia, Oto niektóre dane obrazujące eskalację antypolskich akcji: 12 maja 1943 r, w powiecie sarneńskim spalono wsie: Mgły, Konstantynówkę, Osty, Ubereż; 8. 24 maja 1943 r. we wsi Niemodlin (pow. kostopolski) zamordowano 170 osób; 9 w nocy z 24 na 25 maja 1943 r. spalono wszystkie dwory i folwarki w powiecie włodzimierskim; 10 28 maja 1943 r. 600 osobowy oddział UPA spalił wieś Staryki i wymordował wszystkich jej mieszkańców;11 12 Eksterminacja ludności polskiej rozpoczęta w powiatach sarneńskim, kostopolskim, rówieńskim i zdołbunowskim w czerwcu 1943 r. rozszerzyła się na powiaty dubieński i łucki, w lipcu objęła powiaty horochowski, kowelski i włodzimierski, a w sierpniu także powiat lubomelski 13.
    
    Liczba zamordowanych Polaków na Wołyniu do lipca 1943 r. oceniana jest na około 15 tysięcy osób. a łączne straty ludności polskiej obejmujące zabitych, rannych, wywiezionych na roboty do Niemiec i uciekinierów wyniosła około 150 tysięcy osób-t4) Do lipca 1943 r. w powiecie horochowskim dokonano napadów na 23 wsie polskie. w powiece dubieńskim - na 15, w powiecie włodzimierskim -na 28. 15.
    
    Szczególnie krwawy był lipiec 1943 r. Oddziały UPA wchodzące w skład Północno-Zachodniego OW "Turiw" przy aktywnym wsparciu miejscowej ludności ukraińskiej zorganizowanej w tzw "Samooboronne Kuszczewyje Widdiły", 11 lipca 1943 r. o świcie otoczyły i zaatakowały uśpione wsie i osady polskie jednocześnie w trzeci) powiatach: kowelskim, horochowskim i włodzimierskim. Doszło do nieludzkich rzezi i zniszczenia.
    
    Ludność polska ginęła od kul, siekier, wideł, kos, pił, noży, młotków i innych narzędzi zbrodni - płonęły wsie polskie. Była to akcja dobrze przygotowana i zaplanowana w najdrobniejszych szczegółach. Na przykład, akcję w pow. Włodzimierskim poprzedziła koncentracja oddziałów UPA w lasach zawidowskich (na zachód od Porycka). w rejonie Marysin Dolinka, Lachów oraz w rejonie Zdżary, Litowież, Grzybowica. Na cztery dni przed rozpoczęciem akcji we wsiach ukraińskich odbyły się spotkania, na których uświadamiano miejscową ludność o konieczności wymordowania wszystkich Polaków. Posługiwano się przy tym hasłem: "Wyrżnąć Lachów aż do 7. pokolenia, nie wyłączając tych. którzy nie mówią już po polsku".
    
    Agitatorami byli Ukraińcy pochodzący z Małopolski Wschodniej. Dla uśpienia czujności ludności polskiej, na dwa dni przed napadem w polskich zagrodach pojawiły się ulotki w języku polskim i ukraińskim nawołujące do zjednoczenia się Polaków z Ukraińcami do walki przeciwko wspólnym wrogom, jakimi są Niemcy i Moskale. W rozmowach uspokajali Polaków, aby się niczego nie obawiali, gdyż nikt im nie zrobi krzywdy - opuszczenie zaś wsi świadczyć będzie o tym, że są wrogiem Ukraińców: Rzeź rozpoczęła się około godz. 3 rano 11 lipca 1943 r. od polskiej wsi Gurów. obejmując swoim zasięgiem: Gurów Wielki, Gurów Mały, Wygrankę, Zdżary, Zabłoćce- Sądową, Nowiny, Zagaję, Poryck, Oleń, Orzeszyn, Romanówkę, Lachów, Gucin i inne. O rozmiarach zbrodni dokonanych w powiecie włodzimierskim świadczą następujące dane; we wsi Gurów na 480 Polaków ocalało tylko 70 osób; w Porycku wymordowano prawie całą ludność polską - ponad 200 osób; w kolonii Orzeszyn na ogólną liczbę 340 mieszkańców zginęło 270 Polaków; we wsi Sądowa spośród 600 Polaków tylko 20 udało się ujść z życiem, w kolonii Zagaje na 350 Polaków uratowało się tylko kilkunastu. Zabójstwa dokonywano z wielkim okrucieństwem. Wsie i osady polskie ograbiono i spalono, 16.
    
    Przytoczone wyżej fragmentaryczne fakty, pochodzące tylko z jednego powiatu, świadczą niezbicie o tym, że rozpoczęta 11 lipca 1943 r. akcja nie mogła być akcją przypadkową, przeprowadzoną przez luźne niezorganizowane grupy. Była to dobrze zaplanowana akcja wykonana na rozkaz wyższego kierownictwa OUN-UPA, uzgodniona w czasie i przestrzeni. Dla Polaków mieszkających w zachodnich powiatach Wołynia był to pogrom, który przyniósł ogromne straty" ludzkie i materialne.
    
    W okresie świąt Bożego Narodzenia 1943 r. przez tereny całego Wołynia przetoczyła się nowa fala antypolskich akcji. Silne oddziały UPA. wspomagane przez miejscową ludność ukraińską, uderzyły niespodziewanie na skupiska ludności polskiej i bazy samoobrony w powiatach: rówieńskim, łuckim, kowelskim i włodzimierskim.
    
    Przeprowadzane akcje antypolskie łączono często z określonymi rocznicami. Na przykład masowe mordy w nocy z 29 na 30 czerwca 1943 r. dokonano w drugą rocznicę proklamowania niepodległości Ukrainy we Lwowie; masowe akcje przeciwko ludności polskiej w dniu 11 lipca 1943 r. przypadały na prawosławne święto Piotra i Pawła. Ta ostatnia akcja rozpoczęła się napadami na kościoły katolickie w czasie mszy św. w Kisielinie (pow. horochowski), Krymnie (pow. kowelski), Chrynowie, Oktawinie. Porycku i Swojczowie (pow. włodzimierski). Taktyka nacjonalistów ukraińskich stosowana podczas tych akcji była zawsze taka sama. Polegała ona na tym, że oddziały UPA otaczały daną miejscowość tak, aby nikt nic mógł z niej ujść. następnie inne pododdziały wchodziły do wsi, zganiały Polaków na jedno miejsce (np. do stodoły, budynku szkolnego) i tam dokonywały masowego mordu. Po dokonanej masakrze do wsi na furmankach wjeżdżały grupy rabunkowe, złożone głównie z kobiet, i zabierały wszystko, co pozostało po zamordowanych Polakach, od odzieży do elementów budowlanych. Po kilku dniach, gdy wszystko się uspokoiło i niektórzy ocaleli Polacy wracali do wsi. oddziały UPA ponownie atakowały wieś, mordowały Polaków i paliły budynki. Przestrzegano przy tym (zgodnie z wydaną instrukcją), aby palone budynki Polaków były oddalone co najmniej o 15 m od zagród ukraińskich.
    
    Antypolskie akcje na Wołyniu, przeprowadzane z całą bezwzględnością. miały na celu zniszczenie ludności polskiej. Prowadzone były zgodnie z dyrektywami kierownictwa OUN-SD w sposób zorganizowany, i miały charakter ludobójstwa. W tajnej dyrektywie terytorialnego dowództwa UPA - "Piwnycz". podpisanej przez "Kłyma Sawura" (Roman Dmytro Klaczkiwśkyj) czytamy: "(...) powinniśmy przeprowadzić wielka akcję likwidacji polskiego elementu. Przy odejściu wojsk niemieckich należy wykorzystać ten dogodny moment dla zlikwidowania całej ludności męskiej w wieku od 16 do 60 lat(...) Tej walki nie możemy przegrać, i za każdą cenę trzeba osłabić polskie siły. Leśne wsie oraz wioski położone obok leśnych masywów powinny zniknąć z powierzchni ziemi. 17.
    
    Wskazania powyższej dyrektywy w pełni realizowały oddziały UPA. mordując mężczyzn nie tylko w wieku 16-60 lat- ale także kobiety, dzieci i starców. Jurij Stelmaszczuk "Rudyj". dowódca Północno - zachodniego OW "Turiw", pisał do "Rubana": "(...) Druże Ruban! Przekazuję do waszej wiadomości, że w czerwcu 1943 r. przedstawiciel centralnego Prowodu- dowódca UPA - "Piwnycz" "Kłym Sawur" przekazał mi laj na dyrektywę w sprawie całkowitej- powszechnej, fizycznej likwidacji ludności polskiej. (...) Dla wykonania lej dyrektywy proszę rzetelnie przygotować się do akcji przeciw Polakom i wyznaczam odpowiedzialnych: w rejonach nadbużańskich - kurinnego "Łysoho", na rejony turzyski, owadnowski, oździutycki i pozostałe - "Sosenka"; na okręg kowelski- "Hołobenka". Sława Ukraini. Dowódca grupy UPA "Turiw" - "Rudyj", 24 czerwca 1943 r. Stawka". 18
    
    O wykonaniu dyrektywy dowódcy UPA - "Piwnycz" świadczy sprawozdanie dowódcy kurinia "Łysoho", który we wrześniu 1943 r. donosił kierownictwu OUN:.,(...) 29 sierpnia 1943 r. przeprowadziłem akcję we wsiach Wola Ostrowiecka i Ostrówki głowniańskiego rejonu. Zlikwidowałem wszystkich Polaków od małego do starego Wszystkie budynki spaliłem, mienie i chudobę zabrałem dla potrzeb kurenia". 19 W wyniku tej akcji we wsi Wola Ostrowiecka zginęło 529 osób, w tym 220 dzieci w wieku do 14 lat, a we wsi Ostrówki zamordowano 438 osób. w tym 246 dzieci do lat 14. W sierpniu 1992 r. dokonano ekshumacji szczątków wymordowanej ludności polskiej, która potwierdziła masowe mordy dokonane przez UPA w sierpniu 1943 r, w tych miejscowościach. 20.
    
    I jeszcze jeden meldunek dowódcy kurenia "Łysoho" o pogromie dokonanym w Ziemlicy pow. Włodzimierz Wołyński:
    
    "(...) Do wsi Mosur spędzono wszystkich mieszkańców okolicznych miejscowości z toporami i widłami, którym "druże" Zuch wyjaśnił, że pod przewodnictwem jego uzbrojonego oddziału pójdą do wsi Ziemłica, aby rozprawić się z Polakami, i wymagał od nich. żeby byli bezlitośni wobec wszystkich. kogo zastaną w tej miejscowości. W nocy okrążono wieś, a o świcie zebrali wszystkich mieszkańców w centrum wsi. Starców, dzieci i chorych, którzy nie mogli samodzielnie poruszać się, zabijali na miejscu i wrzucali do studni. Spędzonym do centrum kazali kopać dla siebie groby, a następnie przystąpili do ich zabijania przez uderzenie siekierą w głowę. Tego, kto próbował uciekać, zabijali z broni. Wszyscy mieszkańcy wsi Ziemlica zostali zlikwidowani, mienie zabrano dla UPA. budynki spalono..."
    
    Dowódca kurenia wchodzącego w skład ÓW "Zahrawa" - Stepan Kowal "Rubaszenko", "Burłaka" na śledztwie zeznał:
    
    "(...) W lecie 1943 r. zgodnie z rozkazem dowódcy UPA "Piwnycz" "Kłyma Sawura" przeprowadziłem operację zniszczenia ludności na obszarze obwodu rówieńskiego. Zagon UPA pod moim kierownictwem zniszczył wsie Rafałówka i Huta Stepańska- w których mieszkała ludność polska. Zgodnie z rozkazem "Oleiła" dowódcy moich sotni: "Moroz", "Bohdan" i "Rybak" w lecie 1943 r. otrzymali rozkaz likwidacji polskich kolonii i żyjących w nich spokojnych ludzi, a mianowicie: solnyk "Moroz" ze swoją sotnią UPA miał zniszczyć Polaków w kolonii Marianówka (-..), Sotnią ..Bohdana" miała zlikwidować ludność polską w kolonii Wólka Kotowska- Aleksandria (...). Sotnia "Rybaka" miała zlikwidować ludność polską w kolonii Zofiówka (...)- Na akcje te przeznaczono 2 dni i sotnie wywiązały się z tego zadania. Po zakończeniu akcji w wyżej wymienionych koloniach sotnie miały przybyć do wsi Przebraże, rejon Kiwerce, dla wzięcia udziału w likwidacji ludności polskiej w tej miejscowości. 22
    
    O zbrodniach popełnionych w dniu święta Piotra i Pawia opowiedział w sądzie obwiniony Ohorodniczuk vel Nikolaj Kvvilkowśkyj: "12 lipca 1943r. rano razem z grupą UPA liczącą około 20 ludzi wszedłem w czasie mszy św. do kościoła w m. Pawłówka (Poryck - przyp. W. F.) iwanickiego rejonu, gdzie w ciągu trzydziestu minut, wraz z innymi, zabiliśmy obywateli narodowości polskiej. W czasie tej akcji zabito 300 ludzi, wśród których były dzieci, kobiety i starcy. Po zabiciu ludzi w kościele w Pawłówce - udałem się z grupą do położonej w pobliżu wsi Radowicze oraz polskich kolonii Sadowa i Jeżyn, gdzie wziąłem udział w masowej likwidacji ludności polskiej. W wymienionych koloniach zabito 180 kobiet, dzieci i starców. Wszystkie domy spalono, a mienie i bydło rozgrabiono...). 23
    
    Szef Służby Bezpeky (SB) kowelskiego okręgowego prowodu OUN Mikołaj Hawryluk "Fedoś", "Arkadij" w czasie przesłuchania zeznał: "(...) W okresie mojej działalności jako komendanta SB nadrejonowego prowodu, pod moim osobistym kierownictwem, z udziałem kurenia UPA, na terenie łuckiego nadrejonu zniszczono w całości następujące polskie kolonie:
    
    Kościuszkowo, Ozierany Polskie, Bunasiówka, Antonówka i inne. Zabito około tysiąc Polaków i tylko niewielkiej części ludności udało się ukryć i zbiec do Łucka. 24 I dalej, inny działacz SB UPA Arsenij Bożewśkyj zeznaje:
    
    "(...) W okresie służby w SB UPA osobiście zabiłem 15 osób. Pamiętam, w lipcu 1943 nasz oddział przybył do byłej posiadłości hrabiego Koszewskiego. gdzie mieszkało około 100 Polaków. których zlikwidowaliśmy bezlitośnie przy użyciu broni palnej i białej. Zlikwidowaliśmy całe rodziny, nie oszczędzając starców- kobiet i dzieci. Dzieci płakały, kobiety - matki prosiły aby pozostawić ich dzieci przy życiu. Ale nie zwracaliśmy na te prośby uwagi i zabijali je używając do tego broni i noży. Osobiście zastrzeliłem z karabinu w tej rozprawie? ludzi... " 25
    
    O tych wydarzeniach świadczą także niemieckie dokumenty. W jednym z nich, skierowanym do głównego kierownictwa państwowego bezpieczeństwa SS na ręce gen. policji Mullera, czytamy: "Jeden z liderów banderowskiego odłamu OUN podczas spotkania 12 września 1943 r. powiadomił nas, że zagony ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu - w dniach 29-30 sierpnia przeprowadziły masowe akcje likwidacji Polaków. Zgodnie z jego informacją, pododdziały UPA zniszczyły ponad 15 tys. Polaków w rejonach wołyńskiego województwa. Naczelnik Policji i Bezpieczeństwa SD Wołynia i Podola - Putz. 26
    
    W innych dokumentach niemieckich również są wzmianki o tragicznych dla Polaków wydarzeniach na Wołyniu. Niemiecki kontrwywiad w raporcie z dnia 13 lipca 1943 r. stwierdza wyraźnie, że od 1943 r. nacjonaliści ukraińscy realizowali politykę eksterminacji ludności polskiej stosując groźby i przemoc. Jednocześnie donosił, że nich banderowski unicestwia (Ausrottung - podkreślenie W.F.) polskich osadników na Wołyniu. 27
    
    Dowódcy sowieckich oddziałów partyzanckich w licznych meldunkach kierowanych do sztabu partyzanckiego donosili o antypolskich akcjach nacjonalistów ukraińskich. W meldunku sowieckiego oddziału Szytowa z dnia 30 marca 1943 r. znajduje się zapis: "(...) Ukraińscy nacjonaliści przeprowadzili zwierzęcą rozprawę nad bezbronną ludnością polską stawiając sobie zadanie pełnego zniszczenia Polaków na Ukrainie". I dalej:
    
    "(...) W rejonie cumańskim wydano polecenie sotniom UPA, aby do 15 kwietnia 1943 r. zniszczyć wszystkich Polaków i wszystkie miejscowości i osady spalić". 30.
    
    Potwierdzenie tych wydarzeń znajdujemy w sprawozdaniu bojowym zgrupowania sowieckich oddziałów partyzanckich za okres od 19.6. do 18.8.1943 r., w którym czytamy:
    
    "(...) Głównym hasłem nacjonalistów ukraińskich w obecnym czasie jest zebranie sil i walka w celu oczyszczenia zajmowanego terytorium z Polaków. Nacjonaliści po zwierzęcemu rozprawiają się z Polakami. Ludzi palą, rżną rozstrzeliwują, ich dobytek konfiskują, budynki palą 29.
    
    Dowódca zjednoczonych oddziałów partyzanckich rówieńskiego obwodu Fiodorow w meldunku do Ukraińskiego Sztabu Ruchu Partyzanckiego z dnia 2S.5.1943 r. donosił m.in.:
    
    "(...) Podstawowa działalność nacjonalistów w ostatnim okresie ukierunkowana jest na zniszczenie ludności polskiej, polskich wsi. (...) W rejonach Stepań, Dereźne, Rafałówka, Sarny, Wysock, Wiodzimierzec, Klewań i innych nacjonaliści przeprowadzają masowy terror w stosunku do ludności polskiej, przy czym należy podkreślić, że nacjonaliści nie rozstrzeliwują Polaków ale rżną ich nożami i rąbią toporami, niezależnie od wieku i płci. We wsi Tryputni zarąbali 14 polskich rodzin, następnie zaciągnęli zabitych do domu i podpalili. (...) We wsiach Berezne, Czajkowo, Cechy (rejon wlodzimierzecki i wysocki) nacjonaliści wyrżnęli całą ludność i spalili ponad 200 zabudowań. We wsi Parośla zlikwidowano 21 rodzin polskich 30.
    
    Podano tu tylko kilka faktów opartych na dokumentach potwierdzających. że czystkę etniczną skierowaną przeciwko ludności polskiej na Wołyniu przeprowadziły oddziały UPA, zgodnie z dyrektywami jej kierownictwa.
    
    W tej sytuacji, ocalała od rzezi ludność uciekała do większych miast pod opiekę Niemców. W sierpniu 1943 r., a więc w okresie największego nasilenia akcji antypolskich, Niemcy wydali zarządzenie- aby ludność polska do 15 sierpnia opuściła wsie i małe miasteczka i tymczasowo zamieszkała w miastach powiatowych- 31.
    
    W miastach wystąpiło przeludnienie, bezdomni ludzie koczowali na ulicach, placach miejskich, w kościołach. Panował głód i niedostatek, któremu nie mogła zaradzić doraźnie podejmowana pomoc charytatywna ludności miejskiej i władz kościelnych. Część uciekinierów wyjechała za Bug, do Generalnego Gubernatorstwa, znajdując schronienie u krewnych i znajomych.
    
    Niemcy, wykorzystując trudną sytuację ludności polskiej, która sama wpadła w ich ręce, wywozili zdolnych do pracy na przymusowe roboty do Niemiec. W związku z tym rozpoczął się odwrotny proces - opuszczanie miast. Chroniąc się przed głodem i wywózką do Niemiec, ludzie kierowali się do większych ośrodków polskich w terenie, w których znalazło już schronienie wielu ocalałych Polaków. W ośrodkach tych organizowano samoobronę, która miała na celu nie walkę przeciwko ludności ukraińskiej, lecz była dramatyczną walką o przetrwanie.
    
    Sporadyczne akty odwetowe podejmowane przez zdeterminowane jednostki, które utraciły wszystkich i wszystko, nie mogą mieć istotnego wpływu na ocenę charakteru polskiej samoobrony. Trzeba w tym miejscu z całą mocą podkreślić, że to nie Polacy na Wołyniu pierwsi rozpoczęli walkę. Wynika to bezsprzecznie tak z dokumentów polskich, jak i niemieckich. 32 Przemawia za tym również fakt, że po licznych deportacjach ludności polskiej przez, władze sowieckie Polacy na Wołyniu stanowili zdecydowaną mniejszość- stąd też samobójstwem byłoby podjęcie tak nierównej walki przeciwko Ukraińcom.
    
    Wielką tragedię przeżyła na Wołyniu ludność żydowska. Już w pierwszych dniach okupacji niemieckiej doszło do licznych akcji antyżydowskich, które rozpoczęła na własną rękę policja ukraińska. Oto kilka przykładów: w okresie od l do 4 lipca 1941 r. w Krzemieńcu zamordowano około 800 osób narodowości żydowskiej, w Łanowcach - 60 osób; 6 lipca 1941 r. w Tuczynie z rąk policji ukraińskiej zginęło 60 osób narodowości żydowskiej, w Targowicy - 20 osób; 23 lipca 1941 r. w Lubieszowie zamordowano 20 osób, w Rokitnie - 30 osób. 33
    
    Nowa fala morderstw na ludności żydowskiej przetoczyła się przez Wołyń po włączeniu się Niemców do tych akcji. W ciągu lipca i sierpnia 1941 r. wspólnie z policją ukraińską zamordowano na Wołyniu ponad 13 tysięcy Żydów. Miejscowi nacjonaliści ukraińscy przygotowywali listy osób do likwidacji, policja ukraińska konwojowała Żydów do miejsca mordu i uczestniczyła w masakrze. Akcja likwidacji utworzonych gett rozpoczęła się w 1942 r., w której brały udział połączone siły niemieckiej i ukraińskiej policji. W sierpniu 1942 r. zlikwidowano getto w Łucku, w dniach 14-15 lipca 1942 r, - w Równem (około 5000 osób), 27-28 lipca - w Ołyce (5673 osoby).
    
    Szczyt eksterminacji Żydów na Wołyniu przypada na okres od 10 sierpnia do 15 października 1942 r. Zbiegłą z gett i ukrywającą się po lasach ludność żydowską mordowały w 1943 r. oddziały UPA. Ocenia się, że na Wołyniu zginęło ponad 150 tysięcy Żydów.
    згорнути/розгорнути гілку відповідей

    • 2003.02.28 | Мартинюк

      Ваш опис разюче односторонній і необ"єктивний.

      Ви абсолютно ігноруєте факт використання німцями польської поліції, як спочатку для нищення євреїв, так потім для операцій проти УПА, які розпочали спочатку бої з німцями. Внаслідок початку зборйного протистояння УПа з німцями місцева пронімецька українська поліція або розбіглася або стала повністю небоєздатною.
      Загострення не вельми лагідних і до того українсько-польських стосунків , сталося якраз після масованого вводу на Волинь поліцейських частин з Польщі, які спричинили до того, що в наелектризованій атмосфері того часу поляки почали сприйматися як союзники та посібники німців.
      
      Слід сказати що це було з боку німців цілком свідомою і спланованою провокаційною політикою - початкове повстання проти німців таким чином поступово пертворювалося у взаємовинищення двох ворожих німцям народів. Приблизно так само діяли німці в Югославії, коли провокували сербско-хорватську та інші різанини. Окрім польських поліцейських частин , українське населення Галичини і Волині з особливою відразою згадує про так званих "шльомзаків" - солдат вермахту польського походження з тих районів Польщі які до 1914 року були у складі Пруссії. Німці навіть умудрилися формувати з цих "шльомзаків" окремі частини, які цільвим чином кидалися проти УПА та українського населення.
      
      У Вашому витворі абсолютно відсутні посилання на такі самі акції терору проти українського населення з боку польських бойових загонів, на порочний круг взаємних актів "помсти", в часі яких рівень жорстокості і нелюдяності поступово зріс до рівня, за яким вже неможливі були якісь переговори. Ви абсолютно замовчуєте той факт , що в районах, де були сильніші військові формування польські дійшло до повного винищення і вигнання якраз українського населення .
      
      Потім ви раптово порушуєте хронологію опису, повертаєтеся до 1941 року, і намагаєтеся наперекір історичним фактам перекласти вину за масове знищення єврейського населення з німецької окупаційної влади на український народ. Ви забуваєте що до цього німці змушували і польську поліцію, і власовців, і навіть створили єврейську поліцію. Якщо слідувати Вашій логіці, то поляки повинні взяти на себе вину за Освенцім та Майданек, бо ці місця масового винищення євреїв знаходились на етнічній польській території.
      
      
      І ще одне - в обрахунках польських втрат на Західній Україні прижилася вельми підла методика впроваджена комуністичними польскими професорами які просто брали кількість поляків в даному регіоні на 1939 рік і оголошували що їх усіх винищили партизани УПА. Таким чином комуністичні польські професори досить вдало приховували від простих поляків факти величезного за своїми масштабами і страхітливого за результатами вивезення поляків з у Сибір, яке відбулося осінню та зимою 1940 року. Жителі північних регіонів Росії до цього часу розповідають як на станції прибували ещелони з вагонами замерзлих трупів польських "виселенців" які замерзали в товарних вагонах без тепла і їжі.За рахунок цих виселеннь, просто розстрілів політично та економічно активних поляків, комуністичній владі ще до 1941 року вдалося скоротити кількість поляків майже на половину. Інша частина тих, які числилися до 1939 "поляками" за власної волі визнали себе українцями, євреями і навіть росіянами, тому що були у свій час записані у "поляки" не зовсім добровільно.
      
      Чи Ви часом не з цих "червоних професорів"? Вашу необ"єктивність та запал можна було б ще зрозуміти в ті воєнні часи - однак зараз ви просто обдурююєте читачів, малюючи їм необ"єктивну односторонню картину, яка зовсім не відповідає тому, що було насправді.

• 2003.02.28 | Ганна

  людське серце, що вмiє прощати i просити прощення

  НЕ ПОТРIБНО МАНIПУЛЮВАТИ IСТОРIЄЮ
  
  Група вiдомих в Українi iсторикiв, письменникiв, мистецтвознавцiв, ректорiв вищих навчальних закладiв, художникiв, полiтикiв, журналiстiв, полiтологiв звернулися до громадськостi України з Вiдкритим листом з приводу 60-ої рiчницi польсько-нiмецького конфлiкту на Волинi. Професор Нацiонального унiверситету "Києво-Могилянська академiя", академiк, фiлософ Мирослав Попович, директор Iнституту iсторичних дослiджень Ярослав Грицак, професор Марта Богачевська-Хом'як, директор Iнституту Європейської iнтеграцiї Богдан Гудь, журналiст Юрiй Макаров, письменник Максим Стрiха, художник Микола Яковина, шеф-редактор газети "Поступ" Орест Друль, народний депутат України Анатолiй Матвiєнко, письменник Юрiй Андрухович та iншi, зокрема, зазначають:
  
  "Це була вiйна, про яку iдеологи знають бiльше, нiж iсторики. Однак достовiрнi факти, документи та свiдчення можуть суттєво спростувати викривленi чорно-бiлi картини минулого. Дух правдивої iсторiї не терпить таких чорно-бiлих iнтерпретацiй, коли з одного бачать тiльки героїв, натомiсть з iншого - лише злочинцiв.
  
  Ми схиляємо голови перед тими українцями, якi в роки воєнного лихолiття пiд тиском обставин i з власного вибору взялися за зброю, щоб захищати свою землю i свої родини. Ми визнаємо, що нинiшню нашу свободу окуплено, зокрема, цiною їхнiх великих жертв, i вважаємо, що українська держава ще не сплатила свiй борг перед ними. I складаючи їм свою шану, ми просимо всiх учасникiв згаданих подiй, якi сьогоднi ще серед нас, а разом з ними i все українське суспiльство по-християнськи простити провини тих, хто з польського боку став причиною їхнiх понiвечених доль".
  
  Вiдкритий лист завершується словами:
  
  "Сказане не є спробою прикрасити нашу спiльну iсторiю: вона є i славною, i грiховною водночас. Ми також проти манiпулювання iсторичною пам'яттю заради короткотривалих полiтичних вигод. Поляки та українцi й далi по-рiзному дивитимуться на свою спiльну iсторiю, i це нормально. Проте сьогоднi нас турбує, як ми дивитимемося на наше майбутнє. Ми переконанi: перепусткою до нового й мирного столiття нашої iсторiї може бути не сокира месника й не жало зловорожого слова, а людське серце, що вмiє прощати i просити прощення".

• 2003.02.28 | Navigator

  Слава Богу, хоч НАШ голос десь вже можна почути (-)

• 2003.02.28 | Anhel

  Koniec koniunktury dla OUN-UPA?

  Koniec koniunktury dla OUN-UPA?
  Jan Engelgard
  Niezwykła tolerancja dla spadkobierców UPA, jaką obserwowaliśmy w Polsce przez ostanie lata - wynikała przede wszystkim z przyjęcia w polskiej polityce dogmatu "strategicznego partnerstwa" z Ukrainą. Zwolennicy tej opcji uznali, że naturalnym sojusznikiem w tej grze będą także środowiska postupowskie, gdyż są najbardziej konsekwentnie prozachodnie i antyrosyjskie. Dochodziła do tego wyraźna sympatia dla tych środowisk ze strony Stanów Zjednoczonych, które, jak pisze ostatnio Andrew Wilson ("Ukraińcy", Bertelsmann Media, Warszawa 2002, s. 136) - współpracowały z UPA od 1945 roku. Amerykanie dokonywali nawet zrzutów broni dla UPA, a całą akcję koordynowała CIA. Ścisłe związki między niektórymi polskimi środowiskami emigracyjnymi a OUN, do jakich doszło po wojnie - nie były też tylko wynikiem dobrowolnego wyboru, lecz mieściły się w amerykańskiej koncepcji rozbicia Związku Sowieckiego "po szwach narodowościowych". Czyż w związku z tym należy się dziwić dzisiejszej postawie Jana Nowaka-Jeziorańskiego, byłego dyrektora sekcji polskiej Radia Wolna Europa? Wszak instytucja ta bardzo długo pozostawała pod ścisłą kontrolą CIA i realizowała jej wytyczne.
  
  Wydaje się jednak, że międzynarodowa koniunktura dla postupowców mija. Wiąże się to ze spadkiem znaczenia Ukrainy w globalnej grze, jaką prowadzą Stany Zjednoczone. Ekipa republikańska Georga Busha ma inne priorytety polityki zagranicznej niż ekipa Billa Clintona, ma także zupełnie inne podejście do Rosji. Po 11 września 2001 roku Rosja awansowała do roli jednego z głównych sojuszników USA w walce z międzynarodowym terroryzmem. Osłabienie Rosji poprzez wzmacniane Ukrainy i przyciąganie jej do obozu zachodniego - nie jest już zadaniem wiodącym, tak jak za czasów Billa Clintona i Madeleine Albright. Więcej, Ukraina wyraźnie popadła w niełaskę, a jej prezydent, Leonid Kuczma, został wręcz wyklęty na Zachodzie. Podczas szczytu NATO w Pradze (listopad 2002) nikt nawet nie chciał się z nim przywitać. Oficjalnie chodzi o rzekomą sprzedaż Irakowi, za wiedzą Kuczmy, systemu obrony przeciwlotniczej "Kolczuga", ale przecież Amerykanie patrzyli przez palce na nie takie wybryki swoich sojuszników. Gdyby Waszyngtonowi naprawdę zależało na Ukrainie, zacisnęliby zęby i dalej grali swoje. Ale George Bush dał sygnał, że na Ukrainie mu nie zależy - kto wie, czy nie jest to powrót do polityki Georga Busha seniora, który w 1991 roku opowiedział się publicznie przeciwko niepodległości Ukrainy. Jeśli tak jest, to Amerykanie świadomie oddali Ukrainę z powrotem w strefę wpływów Rosji. Na efekty takiego zwrotu nie trzeba było długo czekać - ostatnia wizyta Leonida Kuczmy w Moskwie jest de facto początkiem ścisłej integracji Ukrainy z Rosją w ramach Wspólnoty Niepodległych Państw. Jednym z kroków na tej drodze jest dymisja premiera Anatolija Kinacha i awans na to stanowisko prorosyjskiego, pochodzącego z Donbasu, Wiktora Janukowicza.
  
  Taka geopolityczna zmiana jest oczywiście klęską dla tych sił w Polsce, które prawie wszystko postawiły na "sojusz z Ukrainą". Co prawda nasze władze robią dobrą minę do złej gry, ale widać gołym okiem, że na odcinku ukraińskim wiele ugrać się już nie da. Okazało się więc, że czynione całymi latami koncesje na rzecz postupowskch środowisk w Polsce i na Ukrainie - na nic się zdały. Co więcej, duża część tych środowisk nie tylko nie odwzajemniła tych gestów i koncesji, ale wręcz nasiliła swoją antypolską postawę. Gorzką pigułkę musieli przełknąć nasi politycy, w tym premier Leszek Miller i minister Włodzimierz Cimoszewicz, kiedy ostrożnie, ale jednak jasno dali do zrozumienia, że Polska nie życzy sobie "rehabilitacji" UPA. Przez łamy prasy postupowskiej na Ukrainie przewaliła się wręcz kampania wymierzona w rząd polski. W dodatku zbiegło się to z zakrojonymi na szeroką skalę obchodami 60. rocznicy powstania UPA, podczas których sławi się pamięć ewidentnych zbrodniarzy, takich jak Dmytro Kljaczkiwśkyj "Kłym Sawur", który wydał bezpośredni rozkaz do wymordowania Polaków na Wołyniu. W fecie na cześć UPA biorą udział deputowani do Rady Najwyższej Ukrainy, w tym lider prozachodniego i "propolskiego" bloku Nasza Ukraina - Wiktor Juszczenko. Jak w tej sytuacji można myśleć o godnym upamiętnieniu ofiar zbrodni upowskich? Jak myśleć o jasnym i stanowczym potępieniu UPA za dokonane ludobójstwo? Taki zwrot sytuacji postawił proupowskie środowiska w Polsce w niezręcznej sytuacji. Nie mogą one bowiem tak jednoznacznie, jak to ma miejsce na Ukrainie, negować faktu ludobójstwa. Nie mogą też ignorować faktu, że polska opinia publiczna nie zgodzi się na połowiczne załatwianie tej sprawy. Stąd m.in. pojawiające się tu i ówdzie artykuły (choćby Grzegorza Motyki) wyrażające ubolewanie z powodu takiego, a nie innego rozwoju wydarzeń. Nieprzejednana postawa zdecydowanej większości postupowców na Ukrainie Zachodniej, którzy nie mają nawet zamiaru uznać winy OUN-UPA - skompromitowała cały proces tzw. dialogu historycznego. Okazało się, że dialog miał bardzo wąski zakres, a w dodatku do niczego dobrego nie doprowadził.
  
  Wniosek nasuwa się jeden - czas zawrócić z dotychczasowej drogi. Polska powinna oficjalnie zażądać od Ukrainy potępienia UPA i zaprzestania gloryfikacji zbrodniarzy typu "Kłyma Sawura" czy Romana Szuchewycza. Po drugie, polskie władze powinny dać wyraz swojemu stanowisku w tej sprawie organizując, przy pomocy czynnika społecznego, godne obchody 60. rocznicy ludobójstwa dokonanego przez OUN-UPA. Polska powinna też przestać kokietować i uprzywilejowywać te środowiska ukraińskie w Polsce, które za jedyną niepodległościową tradycję swojego narodu uznały OUN-UPA.
  
  Jan Engelgard
  
  Nr 4 (26.01.2003)
  
  
  http://www.myslpolska.icenter.pl/index.php?menu=kresy&parStrona=1&nr=2003012022286
  згорнути/розгорнути гілку відповідей

  • 2003.02.28 | Anhel

    До парламенту України o roli UPA

    Parlamentarzyści ukraińscy o roli UPA
    
    
    Do narodów, parlamentarzystów i rządów Ukrainy, Białorusi, Izraela, Polski, Rosji, Słowacji i Jugosławii!
    
    My, deputowani do Rady Najwyższej Ukrainy, zwracamy się do narodów, parlamentarzystów, rządów i do wszystkich patriotycznych politycznych oraz społecznych organizacji Ukrainy, Białorusi, Izraela. Polski. Rosji. Słowacji i Jugosławii, aby wyraźnie uświadomiły sobie niebezpieczeństwo groźby nacjonal-faszyzmu. jakie zawisło nad Ukrainą. Zwracamy się do tych wszystkich, którzy nie są w stanie zapomnieć setek tysięcy niewinnych ofiar. zamęczonych przez członków zbrodniczej Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) oraz jej formacji wojskowych, przede wszystkimi Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). stała organizacyjna ora/ ideologiczna działalność i praktyka których daje pełną podstawę do zakwalifikowania ich jako ukraińskiej odmiany faszyzmu. Zwracamy się do tych wszystkich- którzy nie chcą ostatecznego odrodzenia i umocnienia na Ukrainie nacjonal-faszystowskich organizacji, które nie odżegnały się od swych krwawych poprzedników, podnoszą do rangi bohaterstwa ich straszne zbrodnie, wyznają ideologię oraz praktykę "integralnego nacjonalizmu", tworząc szturmowe oddziały i rwą się do władzy.
    
    Dokumenty programowe OUN-UPA, poczynając od postanowień Pierwszego Kongresu Ukraińskich Nacjonalistów (1929 r.), liczne materiały archiwalne- wyroki sądowe oraz zeznania tych, którzy byli świadkami zbrodniczej działalności OUN-UPA, 14-tej dywizji piechoty SS-Galizien, batalionów "Roland" i "Nachtigall", liczne badania naukowców różnych krajów - w zupełności potwierdzają zbrodniczą, faszystowską ich działalność. Na sumieniu OUN-UPA. które uzurpowały sobie prawo występowania w imieniu narodu ukraińskiego - setki tysięcy wy mordowanej ludności cywilnej różnych krajów, w tym też Ukraińców. Tak ono. tylko na Wołyniu i w Galicji te formacje w bestialski sposób zamordowały co najmniej 100 tysięcy cywilnej ludności za to tylko, ze byli Polakami, Ukraińscy nacjonaliści brali aktywny udział w zbrodniach faszystowskiego reżimu okupacyjnego. To na ich sumieniu morderstwa masowe na cywilnej ludności - znany skądinąd Babi Jar i Chatyń (nie mieszać z Katyniem - przyp. tłumacza), krwawe tłumienie powstań antyfaszystowskich narodów Białorusi, Polski- Słowacji i Jugosławii.
    
    Nawet po haniebnej klęsce w latach II wojny światowej nacjonalizm ukraiński prowadził swoją straszną działalność na ukraińskiej armii. To na jego rękach krew setek i tysięcy lekarzy. nauczycieli, agronomów oraz innych fachowców, przybyłych na Zachodnią Ukrainę celem odbudowania zrujnowanego przez wojnę życia gospodarczego, podniesienia tego regionu z wiekowej biedy i ciemnoty. To ukraińskie nacjonalistyczne bandy latami terroryzowały ludność cywilną, rozsiewając krew i śmierć. Ich zbrodnie wywołują uzasadnione potępienie ze strony naszego narodu. Mało tego. zbrodnie te kwalifikują się jako potępiane przez społeczność międzynarodową ludobójstwo, Działalność szeregu zmilitaryzowanych formacji tego ruchu podpada pod pojęcie zbrodniczych organizacji w rozumieniu Międzynarodowego Trybunału w Norymberdze.
    
    Jednakże, wbrew prawdzie historycznej, wbrew prawu międzynarodowemu oraz prawu szeregu krajów, współcześni następcy nacjonalizmu ukraińskiego, wykorzystując sprzyjające do tego warunki, prowadzą masową kampanię, skierowaną na rehabilitację OUN-UPA- kreowanie ich członków na bohaterów. Żądają zrównania wojaków zbrojnych formacji nacjonalistycznych z żołnierzami, którzy wywalczyli zwycięstwo w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej, prowadzonej przeciwko faszyzmowi.
    
    W wielu miastach, szczególnie na terytorium zachodnich obwodów, nadaje się ulicom, placom imiona złej sławy nacjonalistycznych zbrodniarzy, stawia się na ich cześć pomniki, tablice pamiątkowe, otwierane są muzealne kompleksy, z okazji zlej pamięci dat urządzane są uroczystości itp.
    
    Współcześnie działające koła nacjonalistyczne nie odżegnały się od tak zwanej "idei soborowości Ukrainy", która była i nadal pozostaje kamieniem węgielnym ich politycznych programów. Właśnie dlatego w agresywnej formie formułowane są pretensje terytorialne pod adresem państw sąsiadujących z Ukrainą: Białorusi, Polski. Rosji, co nie tylko sprzeczne jest z Aktem Końcowym układu w Helsinkach, ale też realnie może być przyczyną destabilizacji sytuacji w Europie Wschodniej, Idei "soborowości" usiłuje się w dobie obecnej nadać charakter prawny.
    
    Wytworzona na Ukrainie pod presją dążących do rewanżu sił nacjonalistycznych sytuacja prowadzi do głębokiej polaryzacji społeczeństwa, do rozbratu i nieufności wśród ludzi. Tym bardziej, że nacjonalizm ukraiński rości pretensje do jakiegoś szczególnego statusu, usiłuje zmonopolizować wiekową walkę narodu ukraińskiego o niepodległość.
    
    Bez ostatecznego uregulowania całego szeregu ostrych problemów, bez wyważonej oceny działalności OUN i UPA. szczególnie tej z okresu U wojny światowej i po jej zakończeniu, bez wyraźnego stanowiska wobec działalności nacjonalistów. których wyrazicielami są niektóre prawicowe organizacje polityczne na Ukrainie, niemożliwym będzie osiągnięcie spokoju i zgody w społeczeństwie.
    
    Problem ten wychodzi poza granice wewnętrznych spraw jednego państwa, nabiera on międzynarodowego charakteru. Zwracając się do narodów, parlamentarzystów, rządów i politycznych oraz społecznych organizacji krajów, obywatele, których najbardziej ucierpieli na skutek krwawych zbrodni OLTN-UPA. proponujemy utworzenie Międzynarodowej Komisji spośród obiektywnych fachowców (historyków- prawników) celem opracowania faktycznego materiału oraz. opracowania wniosków prawno-politycznych co do działalności OUN-UPA podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu, celem następnego przekazania ich Trybunałowi Międzynarodowemu.
    
    Praca w tym kierunku niezbędna jest właśnie teraz - w warunkach pogłębiania się niestabilności w społeczeństwie, orientacji określonych sil politycznych w kierunku bezpośredniego stosowania gwałtu oraz politycznego ekstremizmu. Niedostrzeganie wzrostu niebezpieczeństwa ze strony nacjonal-faszyzmu stanowi zbrodnię zarówno wobec pamięci okresu minionego, jak i wobec przyszłości. Nad światem zawisł złowieszczy cień faszyzmu. Tylko zespolone wysiłki tych państw i narodów, które kroczą drogą wolności, demokracji i prawdy historycznej, gwarantują postępowy rozwój społeczeństwa, mogą zapobiec niebezpieczeństwu, grożącemu dalszemu istnieniu ludzkości.
    
    Zwracamy się do państw i narodów, aby nie ignorowały niebezpieczeństwa. Zwracamy się o utworzenie Międzynarodowej Komisji, decyzje której mogłyby powstrzymać rozwój nacjonal-faszyzmu, który w dobie obecnej podnosi na Ukrainie głowę.
    
    Deputowani do Parlamentu Ukrainy.
    (95 podpisów)
    
    
    --------------------------------------------------------------------------------
    Od red.
    Podzielając pogląd, że OUN-UPA były organizacjami zbrodniczymi, sprzeciwiamy się opinii parlamentarzystów ukraińskich, że po II wojnie światowej na tzw. "Zachodniej Ukrainie, tj. byłej Małopolsce Wschodniej trzeba było ten region podnosić "z wiekowej biedy i ciemnoty".
    Problem ten wymaga osobnego omówienia w kontekście nie zafałszowanej historii Kresów Płd.-Wsch, II RP, jaka się zarysowała w podtekście tej opinii.
    згорнути/розгорнути гілку відповідей

    • 2003.02.28 | Hans

      Polnischen, erklären über Zwangsverschickung der Deutscher i

      Polnischen, erklären über Zwangsverschickung der Deutscher im 1945 raus Poland